Tüketicinin korunması hakkında mevzuata 5 Kasım 2020 tarihli ve 31295 sayılı Resmî Gazete’de yayınlanmış olan Garanti Belgesi Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (“Garanti Belgesi Değişiklik Yönetmeliği”), Satış Sonrası Hizmetler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (“Satış Sonrası Hizmetler Değişiklik Yönetmeliği”) ve Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (“Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu Değişiklik Yönetmeliği”) (hep birlikte “Yönetmelikler”) ile birtakım değişiklikler ve eklemeler yapılmıştır.  Yönetmelikler ile getirilen değişiklikler 01.01.2021 itibariyle yürürlüğe girecektir.

İşbu yazımız ile tüketicinin korunması hakkında mevzuatta Yönetmelikler ile yapılan değişiklikler ve değişikliklere ilişkin önemli hususlar incelenecektir.

1.      Garanti Belgesi Değişiklik Yönetmeliği ile Yapılan Değişiklikler

1.1. Üretici ve İthalatçıların Garanti Belgesi Düzenleme Zorunluluğu

Garanti Belgesi Değişiklik Yönetmeliği ile 13.06.2014 tarihli ve 29029 sayıl Resmî Gazete’de yayımlanan Garanti Belgesi Yönetmeliği’nin (“Garanti Belgesi Yönetmeliği”) üretici ve ithalatçıların garanti belgesi düzenleme zorunluluğunu düzenleyen 5. maddesinde değişiklikler yapılmıştır.

İlgili değişikliğe göre üretici ve ithalatçılar, tüketicilere yönelik ürettikleri veya ithal ettikleri Garanti Belgesi Yönetmeliği’ne ekli listede yer alan kullanılmamış mallar için Garanti Belgesi Yönetmeliği’nin hükümlerine uygun olarak anlaşılabilir bir dilde, açık, sade ve okunabilir bir şekilde garanti belgesi düzenlemek zorundadırlar.

Ayrıca, garanti belgesinin tekemmül ettirilerek tüketiciye verilmesine ilişkin sorumluluk ve bu sorumluluğun yerine getirildiğine ilişkin ispat yükümlülüğü satıcıya ait olarak düzenlenmiştir. Üretici ve ithalatçılar garanti belgesini müşterilerine kâğıt üzerinde yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile verebilir. Ancak tüketicinin talebi halinde kâğıt üzerinde yazılı olarak vermeleri zorunludur.

Garanti Belgesi Yönetmeliği’nin tanımlar maddesine yapılan ekleme ile kalıcı veri saklayıcısı “tüketicinin kendisine gönderilen bilgiyi, bu bilginin amacına uygun olarak makul bir süre incelemesine elverecek şekilde kaydedilmesini ve değiştirilmeden kopyalanmasını sağlayan ve bu bilgiye aynen ulaşılmasına imkân veren kısa mesaj, elektronik posta, internet, disk, CD, DVD, hafıza kartı ve benzeri her türlü araç veya ortamı” olarak tanımlanmıştır.

1.2. Garanti Belgesinde Bulunması Zorunlu Bilgiler

Garanti Belgesi Değişiklik Yönetmeliği ile Garanti Belgesi Yönetmeliğinin tüketicilere verilecek garanti belgesinde bulunması zorunlu bilgileri sıralayan 7. Maddesine de birtakım hükümler eklenmiştir. İlgili maddenin 1. fıkrasına göre tüketicilere verilecek garanti belgesinde bulunması zorunlu bilgiler aşağıdaki gibi düzenlenmektedir:

a)     Üretici veya ithalatçı firmanın unvanı, adresi, telefonu ve diğer iletişim bilgileri ile yetkilisinin imzası ve kaşesi,

b)     Satıcının unvanı, adresi, telefonu ve diğer iletişim bilgileri ile yetkilisinin imzası ve kaşesi,

c)      Fatura tarih ve sayısı,

d)     Malın cinsi, markası, modeli ile varsa bandrol ve seri numarası,

e)      Malın tüketiciye teslim tarihi ve yeri,

f)       Garanti süresi,

g)     Azami tamir süresi,

h)     Bütün parçaları dahil olmak üzere malın tamamının garanti süresince garanti kapsamında olduğuna ilişkin bilgi,

i)       Kanunun 11 inci maddesinde tüketiciye sağlanan seçimlik haklara ilişkin bilgi,

j)       Kullanım hatalarına ilişkin bilgi,

k)      Tüketicilerin şikayet ve itirazları konusundaki başvurularını tüketici mahkemelerine ve tüketici hakem heyetlerine yapabileceklerine ilişkin bilgi,

l)       Varsa tüketiciye sağlanan diğer haklar.

İlgili maddeye Garanti Belgesi Değişiklik Yönetmeliği ile eklenen hükümlere göre mesafeli olarak kurulan sözleşmelerde yukarıda sıralanan zorunlu bilgilerden (b) (Satıcının unvanı, adresi, telefonu ve diğer iletişim bilgileri ile yetkilisinin imzası ve kaşesi) , (c) (Fatura tarih ve sayısı) ve (d) (Malın cinsi, markası, modeli ile varsa bandrol ve seri numarası) bentlerinde yer alan şartlar aranmayacak olup bu gibi mesafeli satışlarda faturada yer alan bilgiler esas alınacaktır.

Ayrıca, garanti belgesinin kalıcı veri saklayıcısıyla verilmesi durumunda birinci fıkranın (b) (Satıcının unvanı, adresi, telefonu ve diğer iletişim bilgileri ile yetkilisinin imzası ve kaşesi) bendinde yer alan imza ve kaşe şartı aranmayacaktır.

Son olarak, Garanti Belgesi Değişiklik Yönetmeliği ile Garanti Belgesi Yönetmeliği’nin ekinde yer alan ve garanti belgesi ile satılması zorunlu olan ürünler listesi güncellenmiştir.

2.      Satış Sonrası Hizmetler Değişiklik Yönetmeliği ile Yapılan Değişiklikler

Satış Sonrası Hizmetler Değişiklik Yönetmeliği ile 13.06.2014 tarihli ve 29029 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Satış Sonrası Hizmetler Yönetmeliği’nin (“Satış Sonrası Hizmetler Yönetmeliği”) servis istasyonlarınca düzenlenecek belgeleri düzenleyen 11. maddesine birtakım eklemeler yapılmıştır.

Eklenen hükme göre, tüketiciyemalın teslim alındığına dair belge ve servis fişi kalıcı veri saklayıcısıyla da verilebilecektir. Ancak, tüketicinin talep etmesi halinde kâğıt üzerinde yazılı olarak verilmesi zorunludur. Satış Sonrası Hizmetler Yönetmeliği’nin tanımlar maddesine yapılan ekleme ile kalıcı veri saklayıcısı “tüketicinin kendisine gönderilen bilgiyi, bu bilginin amacına uygun olarak makul bir süre incelemesine elverecek şekilde kaydedilmesini ve değiştirilmeden kopyalanmasını sağlayan ve bu bilgiye aynen ulaşılmasına imkân veren kısa mesaj, elektronik posta, internet, disk, CD, DVD, hafıza kartı ve benzeri her türlü araç veya ortamı” olarak tanımlanmaktadır.

İlgili hükme göre, bu belgelerin tüketiciye verildiğine ilişkin de tüketicinin onayının alınması gerekmekte olup bu onay, yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı aracılığıyla alınabilecektir. Tüketicinin onayının alındığının ispat yükü servis istasyonuna ait olacak şekilde düzenlenmektedir. Malın teslim alındığına dair belgenin ve servis fişinin kalıcı veri saklayıcısıyla verilmesi durumunda servis istasyonlarının, Satış Sonrası Hizmetler Yönetmeliği’nin 11. maddesinin 1. fıkrası uyarınca kendilerine teslim edilen veya kendileri tarafından teslim alınan arızalı mallar ile ilgili olarak malın teslim alındığına dair hazırlamaları gereken belgede bulunması zorunlu olan bilgilerden malı teslim alanın malı teslim edenin adı, soyadı ve imzası aranmayacaktır.

3.      Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu Değişiklik Yönetmeliği ile Yapılan Değişiklikler

3.1. Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu Düzenleme Zorunluluğu

Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu Değişiklik Yönetmeliği ile 13.06.2014 tarihli ve 29029 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu Yönetmeliği’nin (“Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu Yönetmeliği”) üretici ve ithalatçılar tarafından tanıtma ve kullanma kılavuzu düzenleme zorunluluğunu düzenleyen 5. Maddesine eklemeler yapılmıştır.

İlgili hükme yapılan eklemeye göre tanıtma ve kullanma kılavuzunun kalıcı veri saklayıcısıyla verilmesi durumunda, üretici veya ithalatçı tarafından malın veya ambalajının üzerinde tanıtma ve kullanma kılavuzuna erişim için gerekli bilgilendirmeler yapmakla yükümlü olacaktır.

3.2. Tanıtma ve Kullanma Kılavuzunda Bulunması Gereken Bilgiler

Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu Değişiklik Yönetmeliği ile Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu Yönetmeliği’nin tanıtma ve kullanma kılavuzunda bulunması gereken bilgileri düzenleyen 7. Maddesine birtakım eklemeler yapılmıştır. İlgili maddenin değişiklik öncesi haline göre tanıtma ve kullanma kılavuzunda, malın özelliğine ve tüketiciye sunuluş biçimine göre aşağıda belirtilen bilgilerin bulunması zorunludur:

a)     Üretici veya ithalatçı firmanın unvan, adres, telefon numarası ve diğer iletişim bilgileri,

b)     Kullanım, kurulum, bakım ve basit onarımda uyulması gereken kurallar,

c)      Taşıma ve nakliye sırasında dikkat edilecek hususlar,

d)     Kullanım hatalarına ilişkin bilgiler,

e)      Özellikleri ile ilgili tanıtıcı ve temel bilgiler,

f)       Tüketicinin yapabileceği bakım, onarım veya ürünün temizliğine ilişkin bilgiler,

g)     Periyodik bakım gerekmesi durumunda, periyodik bakımın, yapılacağı zaman aralıkları ile kim tarafından yapılması gerektiğine ilişkin bilgiler,

h)     Bağlantı veya montajın nasıl yapılacağını gösterir şema ile bağlantı veya montajın kim tarafından yapılacağına ilişkin bilgiler,

i)       13/6/2014 tarihli ve 29029 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Satış Sonrası Hizmetler Yönetmeliği eki listede tespit ve ilan edilen kullanım ömrü,

j)       Yetkili servis istasyonları ile yedek parça malzemelerinin temin edilebileceği yerlerin unvan, adres, telefon numarası ve diğer iletişim bilgileri,

k)      İthal edilmiş mallarda, yurt dışındaki üretici firmanın unvan, adres, telefon numarası ve diğer iletişim bilgileri,

l)       Kanunun 11 inci maddesinde tüketiciye sağlanan seçimlik haklara ilişkin bilgi,

m)    Tüketicilerin şikayet ve itirazları konusundaki başvurularını tüketici mahkemelerine ve tüketici hakem heyetlerine yapabileceklerine ilişkin bilgi,

n)     Varsa tüketiciye sağlanan diğer haklar.

Yukarıda sıralanan bulunması zorunlu bilgilere Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu Değişiklik Yönetmeliği ile (i) üretici veya ithalatçıların internet sitesinin bulunması durumunda, bu sitede tüm yetkili servis istasyonlarına ve yedek parça malzemelerinin temin edileceği yerlere ilişkin güncel iletişim bilgilerinin yer aldığına dair bilgi ve (ii) tüm yetkili servis istasyonu bilgilerinin Ticaret Bakanlığı tarafından oluşturulan Servis Bilgi Sisteminde yer aldığına ilişkin bilgi de eklenmiştir.

@Kesikli Hukuk Bürosu