YATIRIM FONLARINA GENEL BİR BAKIŞ

Tasarruf sahiplerinin birikimlerini değerlendirmek için başvurduğu yöntemlerden biri de menkul kıymetlere yatırım yapmaktır. Ancak bu uzmanlık ve bilgi gerektiren bir konu olduğu için, tasarruf sahiplerinin bireysel birikimlerini bir araya getirip kolektif yatırım kuruluşları olarak adlandırılan yatırım fonları ve yatırım ortaklıklarında değerlendirmeleri daha faydalı görülmektedir.

Yatırım fonları halktan topladıkları paralar karşılığı, ortaklık payı, tahvil gibi sermaye piyasası araçlarından ve kıymetli madenlerden oluşan portföyleri yönetirler. Her bir yatırımcı katılma payı alarak fon portföyüne ortak olur. Yatırımcı fon portföyüne kaç adet katılma payı alıyorsa, o payla ortak olur. Katılma payları şirket ortaklık paylarına benzetilse de, yatırımcıların fon yönetimine katılma haklarının olmaması bakımından şirket ortaklığından ayrılır.

6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu Madde 52 ve 56 arasında Yatırım Fonları hakkında şu bilgilere yer vermiştir:

Bu Kanun hükümleri uyarınca tasarruf sahiplerinden fon katılma payı karşılığında toplanan para veya diğer varlıklarla, tasarruf sahipleri hesabına, inançlı mülkiyet esaslarına göre Kurulca belirlenen varlık ve haklardan oluşan portföy veya portföyleri işletmek amacıyla portföy yönetim şirketleri tarafından fon içtüzüğü ile kurulan ve tüzel kişiliği bulunmayan mal varlığına yatırım fonu adı verilir.

Yatırım fonlarının kuruluş izni alabilmesi için, kurucunun portföy saklama hizmetini yürütmek üzere Kurulca yetkilendirilmiş bir kuruluş ile anlaşmış olması ve fon içtüzüğünün Kurulca onaylanması gereklidir.

Portföy yönetim şirketi yatırım fonuna ait varlıklar üzerinde kendi adına ve fon hesabına mevzuat ve fon içtüzüğüne uygun olarak tasarrufta bulunmaya ve bundan doğan hakları kullanmaya yetkilidir.

Portföy yönetim şirketi ile katılma payı sahipleri arasındaki ilişkilere bu Kanunda, ilgili mevzuatta ve fon içtüzüğünde hüküm bulunmayan hallerde 11/01/2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 502 ila 514 üncü maddeleri hükümleri kıyasen uygulanır.( Vekalet ile ilgili hükümler)

Fon, tapuya tescil işlemleri ile sınırlı olarak tüzel kişiliği haiz addolunur.

Kurul, TCMB ve Hazine Müsteşarlığının görüşünü alarak fon katılma paylarının alım satımının TCMB tarafından günlük alım satım kurları ilan edilen yabancı para birimleri üzerinden yapılmasına izin verebilir.

Fon mal varlığı, portföy yönetim şirketi ve portföy saklama hizmetini yürütecek kuruluşun mal varlığından ayrıdır.

 Fon mal varlığı, fon hesabına olması ve fon iç tüzüğünde hüküm bulunması şartıyla kredi almak, türev araç işlemleri, açığa satış işlemleri veya fon adına taraf olunan benzer nitelikteki işlemlerde bulunmak haricinde teminat gösterilemez ve rehnedilemez. Fon mal varlığı portföy yönetim şirketinin ve portföy saklama hizmetini yürüten kuruluşun yönetiminin veya denetiminin kamu kurumlarına devredilmesi hâlinde dahi başka bir amaçla tasarruf edilemez, kamu alacaklarının tahsili amacı da dâhil olmak üzere haczedilemez, üzerine ihtiyati tedbir konulamaz ve iflas masasına dâhil edilemez.

 Fon mal varlığının tasfiyesi durumunda yalnızca katılma payı sahiplerine ödeme yapılabilir.

 Portföy yönetim şirketlerinin üçüncü kişilere olan borçları ve yükümlülükleri ile yatırım fonlarının aynı üçüncü kişilerden olan alacakları birbirlerine karşı mahsup edilemez.

Yatırım fonları ile ilgili bu genel bilgilerden sonra Gayrımenkul Yatırım Fonlarını daha yakından inceleyebiliriz.

GAYRIMENKUL YATIRIM FONU NEDİR?

Gayrimenkul Yatırım Fonu, ağırlıklı olarak taşınmazlara yatırım yaparak pay sahiplerine gelir sağlayan ve yatırım fonu yapısını kullanan bir fondur.

Gayrımenkul Yatırım Fonu, nitelikli yatırımcılardan katılma payları karşılığında toplanan paralarla, pay sahipleri hesabına inançlı mülkiyet esaslarına göre Sermaye Piyasası Kurulu (Kurul) tarafından belirlenmiş varlık ve işlemlerden oluşan portföyü işletmek amacıyla portföy yönetim şirketleri ve gayrımenkul portföy yönetim şirketleri tarafından süreli veya süresiz olarak kurulan ve tüzel kişiliği bulunmayan malvarlığıdır. Bununla birlikte, fon, tapuya tescil ve tescile bağlı değişiklik, terkin ve düzeltme işlemleri ile sınırlı olarak tüzel kişiliği haiz addolunur. Gayrımenkul yatırım fonları, 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nun (Kanun) 54’üncü maddesi kapsamında III-52.3 sayılı Gayrımenkul Yatırım Fonlarına İlişkin Esaslar Tebliği (Tebliğ) ile düzenlenmiştir.

Gayrımenkul Yatırım Fonu Kurucusu, Portföy Yönetim Şirketleri ve Bu Şirketlerin Faaliyetlerine İlişkin Esaslar Tebliği (III-55.1) çerçevesinde Kurul’dan faaliyet izni almış portföy yönetim şirketini veya gayrımenkul portföy yönetim şirketini ifade eder.

FON PORTFÖYÜNDE YER ALABİLECEK VARLIK VE İŞLEMLER NELERDİR?

a) Gayrimenkuller ve gayrimenkule dayalı haklar,\ b) Özelleştirme kapsamına alınanlar dahil Türkiye’de kurulan anonim ortaklıklara ait paylar, özel sektör ve kamu borçlanma araçları,\ c) 7/8/1989 tarihli ve 89/14391 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karar hükümleri çerçevesinde alım satımı yapılabilen, yabancı özel sektör ve kamu borçlanma araçları ve anonim ortaklık payları,\ ç) Vadeli mevduat ve katılma hesabı,\ d) Yatırım fonu katılma payları,\ e) Repo ve ters repo işlemleri,\ f) Kira sertifikaları ve gayrimenkul sertifikaları,\ g) Varantlar ve sertifikalar,\ ğ) Takasbank para piyasası işlemleri,\ h) Türev araç işlemlerinin nakit teminatları ve primleri,\ ı) Kurulca uygun görülen özel tasarlanmış yabancı yatırım araçları ve ikraz iştirak senetleri,\ i) Kurulca uygun görülen diğer yatırım araçları.

FON PORTFÖYÜ VARLIK YÖNETİMİNDE SINIRLAMALAR NELERDİR?

a) Fon toplam değerinin en az %80’inin gayrimenkul yatırımlarından oluşması zorunludur. Bu oranın hesaplanmasında; gayrimenkul yatırım ortaklıklarınca ihraç edilen sermaye piyasası araçları, tabi oldukları mevzuat hükümlerine göre hazırlanan finansal tablolarında yer alan aktif toplamının devamlı olarak en az %75’i gayrimenkul yatırımlarından oluşan anonim ortaklıkların payları, gayrimenkul sertifikaları ve diğer gayrimenkul yatırım fonlarının katılma payları da dikkate alınır. Şu kadar ki tabi oldukları mevzuat hükümlerine göre hazırlanan finansal tablolarında yer alan aktif toplamının devamlı olarak en az %75’i gayrimenkul yatırımlarından oluşan anonim ortaklıkların paylarına, Fon toplam değerinin en fazla %20’si oranında yatırım yapılabilir.\ b) Tek başına fon toplam değerinin %20’sini aşan gayrimenkul yatırımlarının toplamı fon toplam değerinin %60’ını aşamaz. Yalnızca belirli bir gayrimenkule yatırım yapacak ya da belirli bir sektörde faaliyet gösterecek fonlar için bu sınırlama uygulanmaz.\ c) Üzerinde ipotek bulunan veya gayrimenkulün değerini etkileyecek nitelikte herhangi bir takyidat şerhi olan bina, arsa, arazi ve buna benzer nitelikteki gayrimenkuller ve gayrimenkule dayalı haklar gayrimenkuller ile gayrimenkule dayalı hakların değeri fon toplam değerinin %30’unu aşamaz.

FONUN ASGARİ PORTFÖY BÜYÜKLÜĞÜ NEDİR?

Katılma paylarının nitelikli yatırımcıya satışına başlandığı tarihi müteakip en geç bir yıl içinde fon portföy değerinin en az 10.000.000 TL büyüklüğe ulaşması ve katılma payı sahiplerinden toplanan paraların Tebliğ’de belirtilen portföy sınırlamaları dahilinde yatırıma yönlendirilmesi zorunludur. Kurul bu tutarı her yıl yeniden belirleyebilir. Bu durumda yeniden belirlenmiş tutar Kurul Bülteni ile ilan edilir.

GAYRİMENKUL YATIRIM FONU KATILMA PAYLARI NASIL ALINIR? HANGİ YATIRIMCILARA SATILABİLİR?

Fonun katılma payı ihracı için Kurulca belirlenen standartlara uygun olarak düzenlenen ihraç belgesi ve standart form ile Kurulca istenen diğer bilgi ve belgelerle birlikte kurucu tarafından Kurula başvurulur. Fonun katılma payı ihracı başvurusunun içtüzüğün tescilinden itibaren, fon işlemleri için gerekli mekan, teknik donanım ve muhasebe sisteminin oluşturulmuş ve yeterli sayıda personelin atanmış olması kaydıyla, en geç altı ay içinde yapılması zorunludur. Bu süre içinde Kurula başvuru yapılmaması durumunda, içtüzük kurucu tarafından ticaret sicilinden terkin ettirilir. Terkine ilişkin belgeler altı iş günü içinde Kurula gönderilir.

Katılma paylarının ihraç edilebilmesi için fon ihraç belgesinin Kurul tarafından onaylanması gereklidir. Katılma paylarının ihracı için ayrıca izahname düzenlenmez.

Katılma payları, ihraç belgesinin Kurulca onaylanmasını takiben içtüzük, ihraç belgesi ve varsa yatırımcı bilgi formundaki esaslar çerçevesinde ve ihraç belgesinde belirtilen satış başlangıç tarihinden itibaren, ihraç belgesinde ilan edilen dağıtım kanalları aracılığıyla yatırımcılara sunulur. Katılma payları karşılığı yatırımcılardan toplanan parayla, ihraç belgesinde belirtilen esaslar çerçevesinde yatırım yapılması zorunludur.

Fonun katılma payları sadece nitelikli yatırımcılara satılabilir.

MEVZUATA GÖRE NİTELİKLİ YATIRIMCI KİMDİR?

İlgili tebliğde  ‘Talebe dayalı olarak profesyonel müşteri kabul edilecek müşteriler’ başlığı altındaki 32. Maddede nitelikli yatırımcı tanımlanmıştır.

MADDE 32 – (1) Genel müşterilerden aşağıdaki nitelikleri haiz olanlar, yazılı olarak talep etmeleri ve aşağıdaki şartlardan en az ikisini sağladıklarını tevsik etmeleri durumunda, yatırım kuruluşunun sunabileceği hizmet ve faaliyetlerden profesyonel müşteri sıfatıyla yararlanabilir. Bir müşterinin profesyonel müşteri olarak kabul edilebilmesi için aşağıdaki şartlardan en az ikisini sağlaması gerekir:

a) İşlem yapılması talep edilen piyasalarda son 1 yıl içinde, her 3 aylık dönemde en az 500.000 Türk Lirası hacminde ve en az 10 adet işlem gerçekleştirmiş olmaları

b) Nakit mevduatlarının ve sahip olduğu sermaye piyasası araçlarının da dâhil olduğu finansal varlıkları toplamının 1.000.000 Türk Lirası tutarını aşması

c) Finans alanında üst düzey yönetici pozisyonlarından birinde en az 2 yıl görev yapmış olması veya sermaye piyasası alanında en az 5 yıl ihtisas personeli olarak çalışmış olması veya Sermaye Piyasası Faaliyetleri İleri Düzey Lisansı veya Türev Araçlar Lisansına sahip olması

(2) Bu madde ile 31 inci maddenin birinci fıkrasında belirtilen tutarlar gerekli görülmesi durumunda Kurul tarafından değiştirilebilir.

(3) Kurulun ilgili düzenlemelerinde yer alan nitelikli yatırımcı tanımı kapsamında, talebe dayalı olarak profesyonel kabul edilecek müşterilerin belirlenmesinde bu maddenin birinci fıkrasında yer alan şartlardan sadece  (b) bendindeki şartı sağlayanlar nitelikli yatırımcı olarak kabul edilir.

(Yatırım Kuruluşlarının Kuruluş Ve Faaliyet Esasları Hakkında Tebliğ (III-39.1) (YÜR. TAR.: 01.07.2014)

(Resmi Gazete tarihi 17/12/2013, Resmi Gazete No: 28854)

FON ADINA YAPILABİLECEK İŞLEMLER NELERDİR?

Fon kurucusu ve portföy yöneticisi, Tebliğ’deki sınırlar saklı kalmak üzere fon adına aşağıdaki işlemleri yapabilir:

a) Alım satım karı veya kira geliri elde etmek amacıyla; arsa, arazi, konut, ofis, alışveriş merkezi, otel, lojistik merkezi, depo, park, hastane ve benzeri her türlü gayrimenkulü satın alabilir, satabilir, kiralayabilir, kiraya verebilir ve satın almayı veya satmayı vaad edebilir.\ b) Fon portföyüne alınacak her türlü bina ve benzeri yapılara ilişkin olarak yapı kullanma izninin alınmış ve kat mülkiyetinin tesis edilmiş olması zorunludur. Ancak, mülkiyeti tek başına ya da başka kişilerle birlikte fona ait olan otel, alışveriş merkezi, iş merkezi, hastane, ticari depo, fabrika, ofis binası ve şube gibi yapıların, tamamının veya ayrı bölümlerinin yalnızca kira ve benzeri gelir elde etme amacıyla kullanılması halinde, anılan yapıya ilişkin olarak yapı kullanma izninin alınması ve tapu senedinde belirtilen niteliğinin taşınmazın mevcut durumuna uygun olması yeterli kabul edilir.\ c) Fon bilgilendirme dokümanlarında yer alması şartıyla üzerinde ipotek bulunan veya gayrimenkulün değerini etkileyecek nitelikte herhangi bir takyidat şerhi olan bina, arsa, arazi ve buna benzer nitelikteki gayrimenkuller ve gayrimenkule dayalı haklar fon portföyüne alınabilir. Bu hususta, 19 uncu maddenin birinci fıkrasının (c) bendi saklıdır.\ ç) Mülkiyeti başka kişilere ait olan gayrimenkuller üzerinde tapuya tescil edilmesi şartıyla 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu hükümlerine göre fon lehine üst hakkı, intifa hakkı ve devre mülk irtifakı tesis edebilir ve bu hakları fon adına üçüncü kişilere devredebilirler.\ d) Fon portföyünde yer alan gayrimenkuller üzerinde fon adına başka kişiler lehine tapuya tescil edilmesi şartıyla üst hakkı, intifa hakkı ve devre mülk irtifakı tesis edebilir ve bu hakların üçüncü kişilere devrine izin verebilirler.\ e) Üst hakkı ve devre mülk hakkının devredilebilmesine ilişkin olarak bu hakları doğuran sözleşmelerde herhangi bir sınırlama getirilemez. Ancak özel kanun hükümleri saklıdır.

FON PORTFÖY YÖNETİMİ TARAFINDAN YAPILAMAYACAK İŞLEMLER NELERDİR?

Kurucu ve portföy yöneticisi fon portföyünün yönetimine ilişkin olarak aşağıdaki işlemleri yapamaz:

a) Hiçbir şekilde gayrimenkul projelerine yatırım yapamaz, gayrimenkullerin inşaat işlerini kendileri üstlenemez, bu amaçla personel ve ekipman edinemezler.\ b) Kendi personeli vasıtasıyla başka kişi ve kuruluşlara proje geliştirme, proje kontrol, mali fizibilite, yasal izinlerin takibi ve buna benzer hizmetler veremezler.\ c) Hiçbir surette otel, hastane, alışveriş merkezi, iş merkezi, ticari parklar, ticari depolar, konut siteleri, süpermarketler ve bunlara benzer nitelikteki gayrimenkulleri ticari maksatla işletemez ve bu amaçla personel istihdam edemezler.\ ç) Birinci fıkranın (c) bendi hükümleri saklı kalmak kaydıyla, devredilebilmesi konusunda bir sınırlamaya tabi olan varlıkları ve hakları fon portföyüne dahil edemezler.\ d) Fon portföyünden sürekli olarak kısa vadeli gayrimenkul alım satımı yapamazlar.\ e) Altına, kıymetli madenlere ve diğer emtialara ve bunlara dayalı vadeli işlem sözleşmelerine yatırım yapamazlar.\ f) Fon portföyünde yer alan sermaye piyasası araçlarını açığa satamazlar, kredili menkul kıymet işlemi yapamazlar ve sermaye piyasası araçlarını ödünç alamazlar.\ g) Türev araçları kullanarak fon portföyüne korunma amacını aşan işlemler yapamazlar. Türev araçlar nedeniyle maruz kalınan açık pozisyon tutarı fon toplam değerinin %20’sini aşamaz. Bu bent kapsamında fonun son tarihli fon net varlık değeri esas alınır.\ ğ) Yurtdışında gayrimenkul alım, satım ve kiralama faaliyetinde bulunamazlar.

FONUN BİLGİLENDİRME DOKÜMANLARI NELERDİR?\ Fon bilgilendirme dokümanları fon içtüzüğü, ihraç belgesi ve varsa yatırımcı bilgi formundan oluşur.

Fon içtüzüğü: Katılma payı sahipleri ile kurucu, portföy saklayıcısı ve portföy yöneticisi arasında ( Fon portföyü kurucu dışında bir portföy yöneticisi tarafından da yönetilebilir ) portföyünün inançlı mülkiyet esaslarına göre işletilmesini, saklanmasını ve vekalet akdi hükümlerine göre yönetimini konu alan genel işlem şartlarını içeren iltihaki bir sözleşmedir. İçtüzük standardı Kurulca belirlenir.

Fon ihraç belgesi: Fonun niteliği ve satış şartları hakkındaki bilgileri içeren belgedir. İhraç belgesi standardı Kurulca belirlenir.

Yatırımcı bilgi formu: Fonun yapısını, yatırım stratejisini ve risklerini gösteren özet bir formdur. Kurucu, bu formun içtüzük ve ihraç belgesi ile tutarlılığından, içeriğinin doğruluğundan, güncelliğinin sağlanmasından ve bu formda yer alan yanlış, yanıltıcı veya eksik bilgilerden kaynaklanan zararlardan sorumludur. Yatırımcı bilgi formu standardı Kurulca belirlenir.

Bunlara ek olarak Fonlar Kurulun finansal raporlama esaslarına ilişkin düzenlemeleri kapsamında hazırlanan finansal tablolarında fonun portföy yapısı hakkında bilgi edinilebilir.

FON KURUCUSUNUN YETKİ VE SORUMLULUKLARI NELERDİR?

Kurucu, fonun katılma payı sahiplerinin haklarını koruyacak şekilde temsili, yönetimi, yönetiminin denetlenmesi ile faaliyetlerinin içtüzük ve ihraç belgesi hükümlerine uygun olarak yürütülmesinden sorumludur. Kurucu fona ait varlıklar üzerinde kendi adına ve fon hesabına mevzuat ve içtüzük ile ihraç belgesine uygun olarak tasarrufta bulunmaya ve bundan doğan hakları kullanmaya yetkilidir.

Kurucu portföy yönetimi hizmetini imzalanacak bir sözleşme ile başka bir portföy yönetim şirketinden veya gayrimenkul portföy yönetim şirketinden alabilir. Fonun faaliyetlerinin yürütülmesi esnasında portföy yöneticiliği hizmeti dahil dışarıdan sağlanan hizmetlerden yararlanılması, kurucunun sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.

Kurucu ile katılma payı sahipleri arasındaki ilişkilere Kanunda, ilgili mevzuatta, içtüzükte ve ihraç belgesinde hüküm bulunmayan hâllerde 11/1/2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 502 ilâ 514 üncü maddeleri hükümleri kıyasen uygulanır.

GAYRIMENKUL YATIRIM FONLARININ ÖZELLİKLERİ/AVANTAJLARI

Tasarruf sahibinin tasarrufunun profesyonel ve güvenilir yöneticiler tarafından yönetilmesi en önemli avantajlardandır. Yatırım fonları genelinde hakim olan temel ilkelerden ‘Riskin Dağıtılması İlkesi’ sayesinde bireylerin kendi imkanları ile sağlayamayacakları ölçüde riski dağıtmaları mümkün olmaktadır.

Gayrımenkul yatırım fonlarında hisse senedi verilmesi söz konusu değildir. Dolayısıyla hisse senedi borsasındaki fiyat hareketlerinden etkilenilmemektedir. Katılımcının fona kaç pay ile katıldığını gösteren ve kıymetli evrak vasfında olan katılma belgeleri verilmektedir. Fon katılımcıları dilediklerinde fon paylarını fona geri satabilmektedirler.

Fonun mal varlığı kurucudan ayrıdır. Sermaye Piyasası Kanunu uyarınca fon malvarlığı haczedilemez, üzerine tedbir konamaz ve fon malvarlığı iflas masasına dahil edilemez. Yani fon malvarlığının korunması kanun ile güvence altına alınmıştır.

Gayrımenkul yatırım fonlarında kar ve varlıkların değer artışı portföy değerine yansıtılır ve katılma belgesini fona iade eden yatırımcı alacağını eksiksiz olarak alır.

Gayrımenkul yatırım fonları büyük ölçekli gayrımenkullere likidite kazandırıp gayrımenkullerin menkul kıymetleştirilmesine imkan sağlar.

Devlet güvencesi olan, şeffaf ve iyi denetlenen bir ortamda yatırımcılara kira ve satışlardan gayrımenkul geliri elde etme olanağı sağlar.

SPK ‘nın gelişmekte olan bir projeye yatırım yapılmasını kabul etmemesi sebebiyle, araziye veya kira getirisi olacak bir gayrımenkule yatırım yapılabilmektedir. Gayrımenkul yatırım fonu portföyüne bitmiş bir proje dahil edilebilmektedir. Böylelikle risk konusunda önemli bir avantaj elde edilmektedir.

Yabancı yatırımcılar için SPK denetiminde bir fona yatırım yapmak çok daha güvenilir olmaktadır. Kazançlarından doğan vergiler konusunda ülkelerinde vergi avantajları uygulanmaktadır. Taşınmaz mal elde etmeleri konusundaki hukuki sınırlamalar sebebiyle gayrımenkul yatırım fonuna yönelen yabancı yatırımcılar bu sınırlamaları bu şekilde aşabilmektedirler. Bankaların Saklayıcı Kuruluş olarak devrede bulunması da yatırımcı için güven verici bir ortam yaratmaktadır.

Vergi Avantajları

Gelir Vergisi Kanunu’nun Geçici 67. Maddesi esas alınmaktadır.

Geçici Madde 67- (Ek: 30/12/2004-5281/ 30 md.)

1) Bankalar ve aracı kurumlar takvim yılının üçer aylık dönemleri itibarıyla;

              a) Alım satımına aracılık ettikleri menkul kıymetler ile diğer sermaye piyasası araçlarının alış ve satış bedelleri arasındaki fark,

              b) Alımına aracılık ettikleri menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası araçlarının itfası halinde alış bedeli ile itfa bedeli arasındaki fark,

c) Menkul kıymetlerin veya diğer sermaye piyasası araçlarının tahsiline aracılık ettikleri dönemsel getirileri (herhangi bir menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası aracına bağlı olmayan),

d) (Ek: 22/12/2005-5436/14 md.) Aracılık ettikleri menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası araçlarının ödünç işlemlerinden sağlanan gelirler,

Üzerinden % 15 oranında vergi tevkifatı yaparlar. (Ek cümle: 27/6/2006-5527/1 md.; İptal: Anayasa Mahkemesi’nin 15/10/2009 tarihli ve E.: 2006/119, K.: 2009/145 sayılı Kararı ile.; Yeniden düzenleme: 23/7/2010-6009/4 md.) 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 2 nci maddesinin birinci fıkrası kapsamındaki mükellefler ile münhasıran menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası aracı getirileri ile değer artışı kazançları elde etmek ve bunlara bağlı hakları kullanmak amacıyla faaliyette bulunan mükelleflerden 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa göre kurulan yatırım fonları ve yatırım ortaklıklarıyla benzer nitelikte olduğu Maliye Bakanlığınca belirlenenler için bu oran % 0 olarak uygulanır.

Bu maddenin süresi 2015 yılı sonunda bitmekteydi.  Ancak 19. Fıkrasında yapılan değişiklik ile (Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (6655 Sayılı Kanun),( Resmi Gazete 29580, 1 Ocak 2016 tarihli) Madde 2: 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun geçici 67. Maddesinin on dokuzuncu (19.) fıkrasında yer alan “31.12.2015” ibaresi ile geçici 68 inci maddenin birinci fıkrasında yer alan 31/12/2015 ibaresi “31/12/2020” şeklinde değiştirilmiştir. )   bu madde hükümlerinin 31/12/2020 tarihine kadar uzatıldığı görülmektedir.

Gayrımenkul Yatırım Fonlarının kazançları kurumlar vergisine tabi değildir.

Stopaj oranı % 0 olduğundan vergi stopajı ödenmez.

Fon’un katılma payı sahiplerine kar dağıtması mümkündür ve dağıtılacak kar paylarından vergi kesilmemektedir.

Gayrımenkul Yatırım Fonları KDV mükellefidirler.

Yatırım fonlarının katılma belgelerinin fona iade edilmesinden veya diğer şekillerde elden çıkarılmasından elde edilen kazançlar %10 oranında vergi kesintisine tabidir. Ayrıca yıllık gelir vergisi beyannamesi verilmez.

Tam mükellef kurumlar için karın %50’si gelir vergisinden istisnadır.