21 Ocak 2025 tarihinde 32789 sayılı Resmî Gazete ’de yayımlanan Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Belgelendirilmesi ve Desteklenmesine İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (“Değişiklik Yönetmeliği”), yayımlandığı tarihte yürürlüğe girmiştir.

Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Belgelendirilmesi ve Desteklenmesine İlişkin Yönetmelik’in (“Yönetmelik”) Yenilenebilir Enerji Kaynaklarını Destekleme Mekanizmasından (“YEKDEM”) yararlanabilecekler başlıklı m.8/6’da yapılan değişiklik ile YEKDEM kapsamında belirli koşullarda YEK bedeli tahsil edilmemesi hali düzenlenmiştir. Bu düzenleme kapsamında, eğer bir üretim tesisi daha önce YEKDEM’den faydalanmışsa (örneğin yenilenebilir enerji üretimi için teşviklerden yararlanmışsa) ve bu tesisin ana ekipmanları kullanılarak yeni bir üretim tesisi kurulmuşsa, bu yeni tesis için YEK bedeli uygulanmayacaktır. Yeni kurulan üretim tesisinde depolama üniteleri veya depolama tesisleri kullanılıyorsa, bu ünitelerin daha önce YEKDEM kapsamında desteklenen bir üretim tesisinin ana ekipmanlarının bir parçası olması durumunda, yine YEK bedeli uygulanmayacaktır. Bu düzenleme, çifte destekten kaçınmayı ve YEK bedelinin yalnızca gerçekten teşvik gerektiren yeni projelere yönlendirilmesini amaçlamaktadır. Ayrıca, mevcut ekipmanların yeniden kullanımı teşvik edilerek kaynakların daha verimli bir şekilde değerlendirilmesine olanak sağlanacaktır. YEK bedelinin tüketicilere olan maliyetinin sınırlanması ve teşviklerin çifte kullanılmasını önlemeye yönelik bu düzenlemenin özellikle verimli kaynak kullanımı ve ekonomik sürdürülebilirlik açısından olumlu sonuçlar doğurabileceği kanaatindeyiz.

Değişiklik Yönetmeliği ile yapılan bir diğer değişiklik ise Yönetmelik’teki m.8/9’a ilişkindir. Bu değişiklik ile Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliğinin m. 27/8 kapsamındaki depolamalı elektrik üretim tesislerinden sisteme verilen enerjinin, Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği’nin (“DUY”) m.81/A’da yer alan hükümler uyarınca uzlaştırma hesaplamalarında dikkate alınacağı hükme bağlanmıştır. Bu bağlamda, YEKDEM’e bedelsiz katkı olarak değerlendirilen enerjinin, YEKDEM katılımcısı olan görevli tedarik şirketi (“GTŞ”) tarafından üretilmiş kabul edileceği ve ilgili görevli tedarik şirketinin hesabında dikkate alınacağı belirtilmiştir.

Bu değişiklik öncesi, Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği’nin m.27/8 kapsamındaki depolamalı elektrik üretim tesislerinden sisteme verilen enerji uzlaştırma hesaplamalarında dikkate alınmazken, değişiklik ile bahse konu enerji, DUY m.81/A uyarınca uzlaştırma hesaplarında dikkate alınacaktır. Bu bağlamda, depolamalı elektrik üretim tesislerinin sağladığı enerji, sistemin dengesini sağlama açısından önemli bir rol oynamaktadır.

Değişiklik Yönetmeliği’nin 2.maddesi ile Yönetmelik’in m.13’e eklenen fıkra uyarınca, müstakil elektrik depolama tesislerinin ilgili fatura dönemindeki uzlaştırmaya esas veriş miktarı düşürüldükten sonra aylık net uzlaştırmaya esas çekiş miktarı, ödeme yükümlülüğü oranı hesabında dikkate alınacaktır. Bu düzenleme, müstakil depolama tesislerinin uzlaştırma mekanizmasındaki rolünü ve ödeme yükümlülüğü oranının hesaplanma yöntemini açıkça ortaya koymaktadır.

Yönetmeliğin m.13/1’de ödeme yükümlülüğü oranı, kullanıcıların şebekeden çektikleri enerji miktarına göre belirlenmektedir. Bu çerçevede, yapılan değişiklik ile tesisin şebekeye verdiği enerji (veriş miktarı), çekiş miktarından düşülerek yalnızca net çekiş miktarı (çekiş – veriş) üzerinden ödeme yükümlülüğü hesaplanacak ve böylece depolama tesislerinin şebekeye sağladığı enerjinin ödeme yükümlülüğü azaltılacaktır. Başka bir ifadeyle, bu düzenlemeyle birlikte, depolama tesislerinin yalnızca şebekeden aldıkları enerji için ödeme yapmalarına olanak tanınarak, bu tesislerin enerji sistemine katkıları ödüllendirilmektedir. Şebekeye verdikleri enerjinin yükümlülük hesaplamalarından muaf tutulması, depolama tesislerinin sistem dengesine sağladığı katkıların teşvik edilmesi amacını taşımaktadır. Depolama tesislerinin, enerji arz-talep dengesinin sağlanmasında kritik bir rol oynadığı göz önünde bulundurulduğunda, bu tür teşviklerin piyasa dengesini güçlendireceği kanaatindeyiz.

21 Ocak 2025 tarihi itibariyle yürürlüğe giren Değişiklik Yönetmeliği’nin ilerleyen süreçte uygulamaların ve mevzuat üzerindeki etkilerini yakından takip ediyor olacağız.

 @Zeynep EMİROĞLU, @Çağla BARUT