Ticari İletişim ve Ticari Elektronik İletiler Hakkında Yönetmelik (“Yönetmelik”) uyarınca telefon, çağrı merkezleri, faks, otomatik arama makineleri, akıllı ses kaydedici sistemler, elektronik posta, kısa mesaj hizmeti gibi vasıtalar kullanılarak elektronik ortamda gerçekleştirilen ve ticari amaçlarla gönderilen veri, ses ve görüntü içerikli iletiler ticari elektronik ileti olarak kabul edilmektedir. Günümüzde sıklıkla kullanılan bir pazarlama yöntemi olan ticari elektronik iletilere ilişkin olarak yapılan düzenlemeler uyarınca, ticari elektronik ileti göndermek isteyenlerin İleti Yönetim Sistemi’ne (“İYS”) kaydolması zorunlu hale getirilmiştir. 28.08.2020 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan Ticari İletişim ve Ticari Elektronik İletiler Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik uyarınca ticari elektronik ileti gönderilmesi için halihazırda alınmış olan onayların 01.12.2020 tarihine kadar İYS’ye aktarılması gerekmektedir. Bu sürenin hitamından itibaren ticari elektronik ileti alıcıları, 16.01.2021 tarihine kadar kontrol etmek ve verilmiş onayları reddetmek imkanına sahip olacaktır.

Ticari elektronik ileti gönderebilmek için İYS’ye kaydolunması gerekliliğinin yansıra, kural olarak, alıcılardan önceden onay alması da gerekmektedir. Hakikaten, Yönetmeliğin 16.01.2021 tarihinde yürürlüğe girecek olan 5(3) hükmü uyarınca sistemde onayı bulunmayan alıcılara ticari elektronik ileti gönderilmesi yasaklanmıştır. Ticari elektronik iletiler için gerekli onay haricen alınabileceği gibi; İYS üzerinden de alınabilir. Ancak, Yönetmeliğin 16.01.2012 tarihinde yürürlüğe girecek 7(11) hükmü uyarınca haricen alınan onayların üç iş günü içerisinde İYS’ye kaydedilmesi gerekmektedir. Yönetmeliğin 7(12) hükmü uyarınca ise İYS’ye kaydedilmeyen onaylar ise geçersiz kabul edilmektedir. Belirtmek isteriz ki 7(12) hükmüne bakıldığında, söz konusu onayın İYS’ye kaydedilmekle birlikte 7(11) hükmünde belirtilen üç günlük süre içerisinde değil; gecikmeli olarak kaydedilmesi halinde onayın yine geçersiz olarak kabul edilip edilemeyeceğine ilişkin açıklık bulunmamaktadır. Ancak, Yönetmeliğin amacı ve sözü geçen 7’inci maddenin sistematiği değerlendirildiğinde, haricen alınan onayların 3 gün içerisinde İYS’ye aktarılmaması halinde onayın geçerliliğini kaybedeceğinin kabulü gerekmektedir.

Yönetmeliğin 9’uncu maddesi uyarınca alıcılar, herhangi bir gerekçe göstermeksizin ticari elektronik ileti almayı reddetme hakkına sahiptir. Alıcının bu şekilde ret bildiriminde bulunması, bildirimin yapıldığı iletişim kanalına ilişkin onayı geçersiz kılmaktadır. Hizmet sağlayıcı, kendisine iletilen ret bildirimini üç iş günü içinde İYS’ye bildirmekle yükümlüdür.

Yönetmelik, ticari elektronik ileti gönderilebilmesi için önceden onay alınması kuralının istisnalarını da düzenlemektedir. Bu kapsamda, Yönetmeliğin 6’ıncı maddesine göre aşağıdaki durumlarda ticari elektronik ileti gönderilebilmesi için önceden onay şartı aranmamaktadır:

1. Alıcının kendisiyle iletişime geçilmesi amacıyla iletişim bilgilerini vermesi halinde, temin edilen mal veya hizmetlere ilişkin değişiklik, kullanım ve bakıma yönelik olarak gönderilecek ticari elektronik iletiler,
2. Devam eden abonelik, üyelik veya ortaklık durumu ile tahsilat, borç hatırlatma, bilgi güncelleme, satın alma ve teslimat veya benzeri durumlara ilişkin bildirimleri içeren iletiler ile hizmet sağlayıcıya ilgili mevzuatla getirilen bilgi verme yükümlülüğü durumlarında. Ancak bu tür bildirimlerde herhangi bir mal veya hizmet özendirilemez veya bunların tanıtımı yapılamaz.
3. Tacir veya esnaf olan alıcıların elektronik iletişim adreslerine gönderilecek ticari elektronik iletiler. Ancak, bu kimselerin Yönetmeliğin 9’uncu maddesinde yer alan reddetme hakkını kullanması halinde önceden onayları olmaksızın ticari elektronik ileti gönderilemez.
4. Sermaye piyasasına ilişkin mevzuat uyarınca aracılık faaliyetinde bulunan şirketlerce müşterilerine bilgilendirme amaçlı gönderilen ticari elektronik iletiler.

Ticaret Bakanlığı, 6563s. Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun uyarınca denetim yapmaya ve her türlü bilgi, belge ve defterleri istemeye, bunları incelemeye ve örneklerini almaya, ilgililerden yazılı ve sözlü bilgi almaya yetkilidir. İlgililer ise istenilen bilgi, belge ve defterler ile elektronik kayıtlarını, bunların örneklerini noksansız ve gerçeğe uygun olarak vermek, yazılı ve sözlü bilgi taleplerini karşılamak ve her türlü yardım ve kolaylığı göstermekle yükümlüdür. İlaveten, şikâyet halinde şikâyet konusu işlemlere ilişkin ispat yükümlülüğü, elektronik ticaret faaliyetinde bulunan kişiler ve/veya bunların aracı hizmet sağlayıcılarına aittir.

@Kesikli Hukuk Bürosu