02/12/2017 tarihli 30258 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren ELEKTRİK DAĞITIM ŞİRKETLERİ DENETİM YÖNETMELİĞİ (“Yeni Yönetmelik”), kendisinden önceki, 13/04/2013 tarihli, 28617 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmış olan   ELEKTRİK DAĞITIM ŞİRKETLERİNİN FAALİYETLERİNİN İNCELENMESİ VE DENETLENMESİNE DAİR YÖNETMELİK ‘in (“Eski Yönetmelik”) yerini almıştır.  Dayanak olarak 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nu alan her iki yönetmeliğin de amacı ‘ ..dağıtım lisansı sahibi şirketlerin faaliyetlerinin ilgili mevzuat ve lisansları kapsamında izlenmesi /incelenmesi ve denetimine ilişkin usul ve esasları belirlemektir’.  Yeni Yönetmelik ilave olarak 3154 sayılı Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’un 2. maddesinin (j) bendine dayandırılarak hazırlanmıştır.

Denetim Konuları: Eski Yönetmelik inceleme ve denetim konulu iken, yeni yönetmelik denetim konusuna yoğunlaşmıştır.  Denetim konuları içinde yatırım faaliyetleri, kullanıcılar ile ilgili faaliyetler gibi ortak konular bulunmakla birlikte, ‘Lisanssız elektrik üretimine ilişkin iş ve işlemler’ ile ‘gerekli görülmesi halinde ilgili mevzuat kapsamında incelenmesi gereken diğer hususlar’ olmak üzere denetim konularında iki yeni düzenleme getirilmiştir.  Ayrıca ‘Şirketlerin ilgili yıla ait yatırım planı, EPDK’ya sunulmadan önce yerindelik ve öncelik bakımından Bakanlık tarafından yetki devri yapılmış ihtisas sahibi kamu kurum ve kuruluşları tarafından incelenir’ maddesinin de yeni yönetmelikte yer aldığı görülmektedir.

Denetim Yetkisi: Denetim yetkisi ile ilgili madde yeni yönetmelikte kısaltılmıştır. Bakanlığın inceleme ve denetimi ihtisas sahibi kamu kurum ve kuruluşlarına yetki devretmek suretiyle yaptırması durumunda hazırlanacak protokole dair madde ve hizmet satın alınması planlanan şirketlerle ilgili detayların tebliğ ile belirlenmesini öngören madde çıkarılmıştır.

Denetim Heyeti Üyelerinin Seçimi: Eski yönetmelikte ‘İnceleme ve Denetim Heyeti’ olarak bahsi geçen heyet yeni yönetmelikte ‘Denetim Heyeti’ olarak yer almaktadır.  İnceleme ve Denetim Heyetinde yer alabilecek kişiler yüksekokulların ilgili bölümleri tek tek sayılarak gösterilmiştir. Yeni Yönetmelik ise detaya girmeden yüksekokulların ilgili bölümlerinden mezun teknik ve idari personelden söz etmektedir. Eski Yönetmelikte Denetim Heyetlerinde EPDK ve TEDAŞ’tan denetim elemanlarının yer alabileceği belirtilirken, Yeni Yönetmelikte bu madde kaldırılmıştır.  İnceleme, tespit ve raporlamanın yetkilendirilmiş şirketler tarafından verilecek hizmet ile alınmasına dair hususların tebliğ ile belirlenecek olması maddesi Yeni Yönetmelikte yer almamaktadır. Ayrıca Bakanlığın İnceleme ve Denetim Heyetini oluşturan personel ile ilgili görevlendirme belgesi hazırlamasıyla ilgili madde de kaldırılmıştır. Söz konusu bu maddeler yerine Yeni Yönetmelikte raporlama yapacak personelin Denetim Heyeti içinden seçilebileceği ve denetim raporunun heyet başkanı ile birlikte imzalanacağına dair maddeye yer verilmiştir.

Denetlenen Şirketlerin Yükümlülükleri: Denetlenen şirketlerin yükümlülükleri bölümüne, denetim personeli tarafından talep edilebilecek veriler ile ilgili kullanılan yazılım veya veri tabanına erişimi anlık olarak ve/veya çevrimiçi sağlamak ve bunun için gerekli iş ve işlemlerin istenen sürede ve istenen yöntemle yapmak ve sürekliliğini sağlamak yükümlülükleri eklenmiştir. Denetlenen şirketin çeşitli sebepler ileri sürerek bilgi ve belge vermekten imtina edemeyeceği her iki yönetmelikte de belirtilmektedir. Ayrıca, yeni yönetmelikte ‘yasal bir engel bulunması haricinde’ bölümü çıkarılmıştır.

Denetlenen Şirketlerin Hakları: Denetlenen şirketlerin hakları bölümünde, Eski Yönetmelikte geçen 15 gün önceden bildirilme zorunluluğu yeni yönetmelikte kaldırılmış ve bunun yerine periyodik denetim kavramı getirilmiştir. Buna göre, periyodik denetim tarihleri belirli olmalı, ancak diğer denetimlerin bildirim zorunluluğunun bulunmadığı vurgulanmaktadır. Denetim raporunun bir nüshasının Bakanlık tarafından şirkete gönderilmesi gerekliliği Yeni Yönetmelikte bulunmamaktadır.

Denetim Heyeti ve Personelinin Yükümlülükleri: Eski Yönetmelikte İnceleme ve Denetim Heyet yükümlülükleri ve elemanların yükümlülükleri olmak üzere iki ayrı madde düzenlenmişken, Yeni Yönetmelikte Denetim Heyeti ve personelinin yükümlülükleri başlığı altında tek maddede düzenlenmiştir. Denetim Heyetinin sistemin işleyişini etkileyecek olumsuz bir gelişme tespit etmesi durumunda Bakanlığı bilgilendirmesi gerekliliğine ilave olarak Yeni Yönetmelikte ‘..Bakanlık tarafından yetki devri yapılmış ihtisas sahibi kamu kurum ve kuruluşlarını derhal bilgilendirmek’  cümlesi eklenmiştir.

Denetim Raporunun Hazırlanması: Denetim raporunun hazırlanması bölümünde Eski Yönetmelikte geçen raporun ‘ilgili tebliğ çerçevesinde’ hazırlanması gerekliliğinden Yeni Yönetmelikte bahsedilmemektedir.  Raporda asgari olarak bulunması gerekenler içinde Yeni Yönetmelikte, ‘bulgulara ilişkin şirket görüşleri’ ve ‘bulguların oluşturduğu mali tablolar’ ilave olarak yer almaktadır. Ayrıca, Denetim raporunda ilgili üyenin görevli olduğu bölümün tanzim ve imzasına iştirak etmesi ve tanzim ile imza sürecini heyet başkanının yürütmesi gerekliliğine yer verilmiştir. Eski yönetmelikte tebliğe yapılan ‘ilgili tebliğ çerçevesinde’  atfı yeni yönetmelikte bulunmamaktadır.

Denetim Raporunun Sunulması: Raporun sunulmasıyla ilgili olarak Eski Yönetmelik 15 iş günü süre ve tebliğe uygunluk öngörürken, yeni yönetmelik 30 iş günü içinde sunulma gereğini ortaya koymuştur. Eski Yönetmelikte yer alan, Bakanlığın denetim raporunu 5 gün içinde EPDK’ye ve şirkete göndermesi gerekliliği yerine Yeni Yönetmelikte raporun EPDK’ye gönderilmesi bir süre belirtilmeksizin öngörülmüştür. Bakanlığın gerektiğinde ilave çalışma isteyebilmesine ilave olarak Yeni Yönetmelikte ‘Bakanlık tarafından yetki devri yapılmış ihtisas sahibi kamu kurum ve kuruluşları’ da bu talepte bulunabileceklerdir.

Denetim Raporunun Sonuçlandırılması: Denetim raporunun sonuçlandırılması maddesi oldukça sade bir hale getirilmiş ve denetim raporunun EPDK tarafından ilgili mevzuat kapsamında değerlendirilerek sonuçlandırılacağı belirtilmiştir. Eski Yönetmelikte bu konuyla ilgili verilen süreler ve gerekli gördüğünde EPDK’nın kendi inceleme yapması bölümleri yeni yönetmelikte yer almamıştır.

Kamu Kurumları: Eski Yönetmelikte yer alan Kamu kurumlarının seçimi ve Kamu kurumlarına yetki devri maddeleri yeni yönetmelikte yer almamaktadır.

Yetkili Şirketlerin Nitelikleri ve Seçimi: Yetkili şirketlerin nitelikleri ve seçimi maddesinde, şirketlerin denetimi için gerek duyulan tespit ve raporlamaya ilişkin hususların Bakanlığın belirlediği şartları haiz şirketlerden hizmet alarak gerçekleştirilebileceği belirtilmektedir. Yeni Yönetmelikte buna ilave olarak ‘…sonuçları itibariyle Bakanlık açısından bağlayıcı olmayacak ve yaptırım içermeyecek şekilde Bakanlık ve/veya Bakanlık tarafından yetkilendirilmiş ihtisas sahibi kamu kurum ve kuruluşları tarafından hizmet alınarak gerçekleştirilebilir’ ibaresi yer almaktadır. Eski Yönetmelikte yer alan, hizmet alınacak şirketlerin yeterliliği ile ilgili şartlar, bunların Bakanlık internet sitesinde yayımlanması, şirketlerin başvuru evrakını tamamlayıp başvurması, başvuru için istenen detaylı belgeler gibi maddeler Yeni Yönetmelikte yer almamaktadır. Yeni Yönetmeliğe eklenen bir madde de hizmet alınacak şirketlerin hak ve yükümlülükleri ile ilgili olup, hizmet ile ilgili diğer usul ve esasların hazırlanacak şartnameler içerisinde belirleneceğini öngörmektedir.

Yetkili Şirketlerin Hak ve Yükümlülükleri: Yetkili şirketlerin hak ve yükümlülükleri maddesi Yeni Yönetmelikte yer almamaktadır.

Tarafların Sorumlulukları: Çeşitli ve Son Hükümler bölümünde tarafların sorumlulukları açıklanmıştır. Eski Yönetmelikte Bakanlıkla ilgili maddeler Yeni Yönetmelikte ’Bakanlık ve Bakanlık tarafından yetki devri yapılmış ihtisas sahibi kamu kurum ve kuruluşları’ ile ilgili olarak yer almaktadır. Denetleme konusuyla ilgili maddeler aynı kalmakta ancak inceleme ile ilgili kısımlar çıkarılmış bulunmaktadır.